قطعنامه سازمان ملل درباره جنایت‌های ناموسی علیه زنان
قطعنامه مصوبه مجمع عمومی
فعالیت جهت حذف جنایتهایی که به نام دفاع از ناموس علیه زنان و دختران صورت می گیرد
مجمع عمومی،
با تاکید دوباره به تعهد همه دولتها به گسترش و حمایت از حقوق بشر و آزادیهای اساسی، از جمله حق زندگی، آزادی و امنیت شخصی، بدانگونه که در «اعلامیه جهانی حقوق بشر»(1) بیان شده، و نیز با تاکید دوباره بر وظایف دولتهای متعهد به اسناد حقوق بشر، بویژه «میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی»(2)، «میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی»(2)، «کنوانسیون حذف هرگونه تبعیض علیه زنان»(3)، و «کنوانسیون حقوق کودک»(4)،
همچنین با تاکید دوباره بر اعلامیه و «برنامه عمل وین»(5) و «اعلامیه حذف خشونت علیه زنان»(6)، و نیز با تاکید بر اهداف و تعهداتی که در بیانیه و برنامه عمل پکن که در چهارمین کنفرانس جهانی زنان(7) به تصویب رسید گنجانده شده، و سندهای حاصل از نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل با عنوان «زنان 2000: برابری جنسیتی، توسعه و صلح برای قرن بیست و یکم»(8)،
همچنین با توجه به قطعنامه 57/179 به تاریخ 18 دسامبر 2002 و قطعنامه 58/147 به تاریخ 22 دسامبر 2003 و نیز قطعنامه 2004/46 کمیسیون حقوق بشر به تاریخ 20 آوریل 2004(9)،
همچنین با توجه به قطعنامه شماره58/185 به تاریخ 22 دسامبر 2003، که برای پژوهش عمیق درباره خشونت علیه زنان و از جمله جنایتهایی که به نام ناموس انجام می‌شود فراخوان داد، و نیز با توجه به قطعنامه 57/190 به تاریخ 18 دسامبر 2002 که برای پژوهش عمیق درباره خشونت علیه کودکان فراخوان داد،
با در نظر گرفتن اینکه دولتها وظیفه دارند که جدیت لازم را در پیشگیری، پیگرد، و مجازات عاملان جنایتهایی که به نام ناموس علیه زنان و دختران صورت می‌گیرد بکارگرفته و از قربانیان این جنایتها حمایت کنند، و عدم انجام این وظیفه باعث نقض، خدشه‌دار شدن، و یا حذف بهره‌وری آنان از حقوق بشر و آزادی های اساسی می‌گردد،
با تاکید بر ضرورت برخورد با هرگونه خشونت علیه زنان و دختران، از جمله جنایتهایی که به عنوان دفاع از ناموس صورت می‌گیرد، به عنوان جرم کیفری که طبق قانون مستوجب مجازات است،
نیز با تاکید بر ضرورت شناسایی و برخورد موثر با علت‌های ریشه‌ای خشونت علیه زنان، بویژه جنایتهایی که به شکل‌های گوناگون به عنوان دفاع از ناموس صورت می‌پذیرد،
با آگاهی از اینکه اطلاعات ناکافی درباره خشونت علیه زنان، از جمله جنایتهایی که به نام دفاع از ناموس انجام می‌شود، مانع پیشبرد امر سیاست‌گذاری آگاهانه در هر دو سطح منطقه‌ای و بین‌المللی و تلاش برای حذف اینگونه خشونت می‌گردد،
با نگرانی عمیق در اینباره که همانگونه که در بخشهای مربوطه در گزارشهای کمیته حقوق بشر، کمیته حذف هرگونه تبعیض علیه زنان، کمیته حقوق کودک، و کمیته حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توضیح داده شده است، زنان و دختران همواره قربانی این گونه جنایتها هستند، و نیز با توجه به گزارشهای پی‌درپی گزارشگر ویژه کمیسیون حقوق بشر درباره خشونت علیه زنان، علت‌ها و پیامدهای آن در این زمینه،
با تاکید بر اینکه اینگونه جنایتها با تمامی ارزشهای دینی و فرهنگی ناهمخوان است،
همچنین با تاکید بر اینکه حذف جنایتها یی که علیه زنان و دختران به نام دفاع از ناموس انجام می‌گیرد نیازمند تعهد و تلاش بیشتر از جانب دولتها و جامعه بین‌المللی، از جمله از راه همکاری‌های بین المللی و جامعه مدنی که دربرگیرنده سازمانهای غیر دولتی است بوده و نیز لازم است که تغییر اساسی در شیوه نگرش جامعه صورت پذیرد،
همچنین با تاکید بر اهمیت توانمندسازی زنان و مشارکت موثر آنها در روندهای تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری به عنوان یکی از ابزارهای اصلی برای پیشگیری و حذف جنایتهایی که علیه زنان و دختران به نام دفاع از ناموس صورت می گیرد،
: 1از موارد زیر استقبال می کند:
آ - گزارش دبیر کل درباره حذف خشونت علیه زنان(10)؛
ب - فعالیت ها و اقدامات حکومت‌ها در جهت حذف جنایتهایی که علیه زنان به نام دفاع از ناموس صورت می گیرد، از جمله تصویب تبصره‌هایی در قوانین کشوری مربوط به اینگونه جنایتها، اجرای موثر چنین قوانینی، و اتخاذ تدابیر آموزشی، اجتماعی و تدابیر دیگر از جمله کارزار همه‌جانبه برای افزایش آگاهی عمومی و اطلاعات ملی، همانند فعالیتها و ابتکارات دولتها که با هدف حذف همه شکل‌های دیگر خشونت علیه زنان انجام می‌گیرد؛
پ - اقداماتی از قبیل پروژه‌هایی که ارگانها، صندوقها و برنامه های سازمان ملل از جمله «صندوق جمعیت سازمان ملل»، «صندوق کودکان سازمان ملل»، و «صندوق زنان سازمان ملل» به عهده گرفته‌اند تا به مساله جنایتهایی که علیه زنان به نام ناموس صورت می‌گیرد بپردازند و تشویق آنان در جهت هماهنگ‌سازی این اقدامات؛
ت - کارهایی که به وسیله جامعه مدنی از جمله سازمانهای غیر دولتی مانند سازمانهای زنان، حرکتهای خودجوش مردمی و افراد، برای بالا بردن سطح آگاهی عمومی درباره اینگونه جنایتها و اثرات زیانبار آنها انجام می شود؛
2. نگرانی خود را از اینکه زنان همچنان قربانیان جنایت‌های ناموسی هستند، و اینگونه خشونت در همه مناطق جهان با شکل‌های بسیار متفاوتی ادامه دارد، و عاملان آن مورد پیگرد و مجازات قرار نمی‌گیرند، ابراز می کند؛
. 3همه کشورها را فرا می‌خواند که:
آ – تعهداتی را که بر اساس اسناد مربوطه بین‌المللی حقوق بشر پذیرفته‌اند عملی ساخته و بیانیه و «برنامه عمل پکن»(7) و سند حاصل از نشست ویژه مجمع عمومی(8) را اجرا کنند؛
ب – به تشدید تلاش خود برای پیشگیری و حذف جنایتهایی که علیه زنان و دختران به نام ناموس و به شکل‌های بسیار متفاوت انجام می‌گیرد، با استفاده از تدابیر قانونی، دولتی و برنامه‌ای ادامه دهند؛
پ – موارد جنایتهایی را که علیه زنان و دختران به نام ناموس صورت می گیرد، بصورت فوری و بطور کامل تحقیق و بررسی نموده، و بشیوه موثر مورد پیگیرد قانونی قرار داده و مستند سازند و عاملان جنایتها را به کیفر برسانند؛
ت – تلاشهایی را که برای بالا بردن سطح آگاهی عمومی درباره ضرورت پیشگیری و حذف جنایت‌های ناموسی که علیه زنان و دختران انجام شده و نادیده گرفته می‌شود، افزایش دهند تا نگرش‌ها و رفتارهایی که زمینه ارتکاب چنین جنایتهایی را فراهم می‌سازند، با درگیر ساختن کسانی چون رهبران محلی تغییر یابد؛
ث – تلاشهای لازم را برای رشد آگاهی عمومی درباره مسئولیت مردان در امر ترویج برابری جنسیتی و دگرگون‌سازی شیوه نگرش اجتماعی برای از میان بردن کلیشه‌های جنسیتی، از جمله درمورد نقش آنان در پیشگیری از جنایت‌های ناموسی علیه زنان و دختران، افزایش دهند؛
ج – تلاش رسانه‌ها برای درگیر شدن در کارزار همه جانبه جهت بالا بردن سطح آگاهی عمومی را تشویق کنند؛
چ –اقدامات و برنامه‌هایی را که به افزایش درک و شناخت علل و پیامدهای جنایت‌های ناموسی علیه زنان و دختران می‌انجامد تشویق و حمایت و اجرا سازند، مانند اقدامات لازم برای آموزش کسانی که مسئول اجرای قانون هستند، ازجمله ماموران پلیس و کارکنان قضایی و حقوقی به منظور افزایش توانایی آنان تا بتوانند بصورت بی‌طرفانه و کارآمد به شکایات مربوط به چنین جنایتهایی رسیدگی کرده و اقدامات لازم برای تضمین حمایت از قربانیان بالقوه و بالفعل را به عمل آورند؛
ح - حمایت از کار جامعه مدنی، از جمله سازمانهای غیر دولتی، را در رسیدگی به این موضوع ادامه داده و همکاری با سازمانهای میان‌دولتی و غیر دولتی را تقویت کنند؛
خ –خدمات پشتوانه‌ای برای پاسخگویی به نیازهای قربانیان بالفعل و بالقوه، از جمله حمایت مناسب، پناهگاه امن، مشاوره، کمک حقوقی، خدمات بهداشتی شامل بهداشت جنسی و باروری، بهداشت روانی و دیگر موارد مربوطه، بازپروری و بازگشت موفقیت‌آمیز به جامعه را تاسیس و تقویت و تسهیل نمایند؛
د - به شکایت‌های مربوط به جنایتهایی که به نام ناموس علیه زنان و دختران صورت می گیرد بطور موثر رسیدگی کرده و از جمله سازوکارهای نهادی برای تامین محیطی امن که قربانیان و دیگران قادر باشند در آن بصورت محرمانه شکایتی را طرح کنند، ایجاد و تقویت و تسهیل نمایند؛
ذ - اطلاعات آماری درباره وقوع اینگونه جنایتها را، از جمله اطلاعات گروه‌بندی شده بر اساس جنس و سن را، جمع آوری و پخش کرده و نیز در اختیار دبیرخانه قرار دهند تا در گزارش کامل درباره خشونت علیه زنان، براساس قطعنامه 58/185، و در گزارش کامل درباره خشونت علیه کودکان، بر اساس قطعنامه 57/190، مورد استفاده قرار گیرد؛
ر –در گزارشهای خود به نهادهای مربوط به موافقتنامههای حقوق بشر، در جایی که مناسب است، اطلاعات مربوط به اقدامات حقوقی و دولتی را که جهت پیشگیری و حذف جنایت‌های ناموسی علیه زنان و دختران اتخاذ نموده و اجرا کرده‌اند، درج کنند؛
4. در خواست می‌کند که:
آ - جامعه بین المللی از جمله ارگانها، صندوق ها، و برنامه‌های مربوطه سازمان ملل، از طریق راههایی مانند کمک فنی و برنامه‌های خدمات مشورتی، از تلاش همه کشورها - بنا به درخواست آنها - حمایت نمایند تا ظرفیت آنها در زمینه پیشگیری از جنایتهایی که به نام ناموس علیه زنان و دختران صورت می‌گیرد و بررسی علت‌های ریشه‌ای چنین جنایتهایی تقویت شود؛
ب –نهادهای مربوطه موافقتنامههای حقوق بشر، در هنگام مناسب، و گزارشگر ویژه درباره خشونت علیه زنان و علل و پیامدهای آن در رسیدگی به این موضوع پیگیری نمایند؛
5. تقاضا می کند که دبیر کل سازمان ملل در گزارش خود درباره مساله خشونت علیه زنان به شصتمین نشست مجمع عمومی ارائه می‌نماید، در خصوص اجرای قطعنامه کنونی نیز گزارش دهد.
74مین نشست کامل
20 دسامبر 2004
1 - قطعنامه 217 A(III).
2 – نگاه کنید به قطعنامه 2200 A(XXI)، پیوست.
3 – سازمان ملل، "مجموعه موافقتنامه‌ها" Treaty Series، جلد 1249، شماره 20378.
4 – همانجا، جلد 1577، شماره 27531.
5 – A/CONF: 157/24 (بخش 1)، فصل III.
6 - نگاه کنید به قطعنامه 48/104.
7 - گزارش چهارمین کنفرانس جهانی زنان، پکن، 4 تا 11 سپتامبر 1995 (نشریه سازمان ملل، شماره فروش E.96.IV.13 )، فصل 1، قطعنامه 1، پیوست‌های I و II.
8 - قطعنامه S-23/3.
9 – نگاه کنید به "بایگانی رسمی شورای اقتصادی و اجتماعی، 2004، متمم شماره 3 (E/2004/23)، فصل II، بخش A.
10 – A/59/281.
برگرفته از سیستم اسناد رسمی سازمان ملل متحد،
http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/N04/486/16brDF/N0448616.pdf?OpenElement
برگردان: سهیلا وحدتی