انديشه تاسيس «جمعيت ايراني دفاع از آزادي و حقوق بشر» بدنبال پايمال شدن حقوق و آزاديها از طرف رژيم پهلوي از يكطرف و اعلام سياست حقوق بشر دولت كارتر، در اوايل سال 1356 در ايران مطرح شد. در شرايطي كه خفقان و فشار سراسر ايران را فرا گرفته و همه مبارزين چه در زندان و چه در تبعيد زير فشارشديد استبداد شاهنشاهي قرار داشتند و حركتهاي مسلحانه سالهاي 1350 به بعد وحشيانه و با شدت سركوب شد و تشكيلات آنها عملا از هم گسيخته بود، جمعي از مبارزين قديمي فكر «حقوق بشر» كه بمنظور جبران شكست مفتضحانه آمريكا در ويتنام از طرف كشورهاي بزرگ صنعتي جهان و براي حفظ قدرت و توسعه اعتبار و منافع خود در دنيا مطرح شده بود، بعنوان وسيله و محملي براي بيان موارد نقض حقوق بشر در ايران و بازگو كردن ددمنشي‌هاي رژيم و دردهاي مردم و نهايتا بازكردن فضايي كه در آن نيروهاي فعال بتوانند به مبارزه خود با رژيم ادامه دهند، انتخاب كردند.
