اصول اساسي رفتار با زندانيان مصوب مجمع عمومي سازمان ملل متحد- ۱۴ دسامبر 1990
هشتمين کنگره سازمان ملل براي پيشگيري از جرايم و رفتار با مجرمين توصيه مي نمايد به مجمع عمومي جهت تصويب پيش نويس قطعنامه زير:
مجمع عمومي
- با عنايت به توجه مداوم و طولاني سازمان ملل به انساني کردن عدالت جزايي و حمايت از حقوق بشر،
- همچنين با عنايت به اين که خط مشي هاي صحيح جهت پيشگيري از جرايم و کنترل آنها در برنامه ريزي پوياي توسعه اقتصادي و اجتماعي ضروري است،
- با شناخت اين که قواعد حداقل استاندارد رفتار با زندانيان مصوب اولين کنگره سازمان ملل براي پيشگيري از جرايم و رفتار با مجرمين داراي اهميت زياد و نفوذ قابل توجهي در توسعه سياستها و خط مشي هاي کيفري است،
- با توّجه به عنايت کنگره هاي قبلي به موانع مختلف در راه اجراي کامل قواعد مزبور
- با اعتقاد به اين که اجراي کامل قواعد مزبور با تهيه اصول اساسي تهسيل خواهد شد،
- با ياد آوري قطعنامه شماره ۱۰ درباره وضعيت زندانيان و قطعنامه شماره ۱۷ درباره حقوق بشر زندانيان مصوب هفتمين کنگره سازمان ملل براي پيشگيري از جرايم و رفتار با مجرمين،
- همچنين با يادآوري بيانيه ارائه شده به دهمين اجلاس کميته پيشگيري و کنترل جرايم توسط انجمن بين المللي کمک به زندانيان، سازمان کاريتاس اينترنشناليس، کميسيون کليساها براي امور بين المللي از شوراي جهاني کليساها، انجمي بين المللي آموزگاران صلح جهاني، شوراي جهاني آموزش بزرگ سالان، فدراسيون بين المللي حقوق بشر، اتحاديه بين المللي دانشجويان، اتحاديه جهاني انجمي هاي مسيحيان جوان و شوراي جهاني اقوام بومي که همگي سازمانهاي غير دولتي هستند و داراي وضعيت مشورتي در شوراي اقتصادي و اجتماعي، از نوع طبقه بندي شماره ۲ هستند،
- بازهم با يادآوري توصيه هاي ذي ربط مندرج در گزارش جلسه مقدماتي بين المنطقه اي براي هشتمين کنگره سازمان ملل براي پيشگيري از جرايم و رفتار با مجرمين در خصوص خط مشي هاي عدالت جزائي در باره مسأله زندان و ساير راههاي کيفري و راه حلهاي جانشين،
- با آگاهي ازاين که هشتمين کنگره همزمان است با سال بين المللي مبارزه با بيسوادي که طي قطعنامه ۱۰۴/۴۲ مجمع عمومي مورخ ۷ دسامبر ۱۹۹۷ اعلام شده است،
- با علاقه به پيگيري تصميمات کنگره هفتم در باره نقش نظام عدالت جزائي در کمک به صيانت از ارزشهاي اساسي و قواعد موجود در جوامع،
- با شناخت مطلوب تهيه پيش نويس اعلاميه حقوق بشري زندانيان،
- با تأييد بيانيه اصول اساسي رفتار با زندانيان، منضم به قطعنامه حاضر، از دبير کل درخواست مي نمايد که توجه دول عضو را بدان جلب نمايد.
ضميمه
بيانيه اصول اساسي رفتار با زندانيان
(۱) رفتار با کليه زندانيان همراه با احترام مقتضي به حيثيت ذاتي و ارزش آنها به عنوان افراد بشر خواهد بود.
(۲) هيچ گونه تبعيضي بر اساس نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقايد سياسي و غيره، ريشه هاي ملي و اجتماعي، اموال، تولد و ساير وضعيتها وجود نخواهد داشت.
(۳) احترام به معتقدات مذهبي و احکام فرهنگي گروهي که زندانيان بدان تعلق دارند در مواردي که شرايط محلي مقرر نمايد مطلوب است.
(۴) مسؤوليت زندانها براي نگهداري زندانيان و حمايت از جامعه در مقابل جرايم بايد با رعايت اهداف اجتماعي ديگر هر دولت و مسؤوليتهاي اساسي آن براي ترويج رفاه و توسعه همه افراد جامعه به اجرا گزاشته شود.
(۵) صرف نظر از محدوديتهاي ناشي از مسأله بازداشت، کليه زندانيان از حقوق بشر و آزاديهاي اساسي مندرج در اعلاميه جهاني حقوق بشر، ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي، ميثاق بين المللي حقوق مدني و سياسي و پروتکلهاي اختياري آن و حقوق ديگر مندرج در اسناد ملل متحد برخوردار خواهند بود.
(۶) کليه زندانيان بايد حق شرکت در فعاليتهاي فرهنگي و آموزشي که هدفش توسعه کامل شخصيت انسان است داشته باشد.
(۷) تلاشهايي براي الغاي حبس انفرادي به عنوان مجازات يا محدوديت استفاده از آن بايد صورت بگيرد و تشويق شود.
(۸) شرايط بايستي ايجاد شود که زندانيان بتوانند کار معني داري انجام بدهند که باعث تسهيل ادغام آنها در بازار کار کشور و ايجاد امکان کمک به تأمين مالي خودشان و خانواده آنها شود.
(۹) زندانيان بايد به خدمات بهداشتي که در مملکت وجود دارد بدون تبعيض به خاطر وضعيت حقوقي خود، دسترسي داشته باشند.
(۱۰) با مشارک و کمک جامعه و مؤسسات اجتماعي و با عنايت به منافع قربانيان، شرايط مساعدي براي ادغام زندانيان سابق در جامعه با بهترين حالات بايد ايجاد شود.
(۱۱) اصول فوق الذکر بايد به طور بي طرفانه اعمال شود.
اردشير امير ارجمند