گفتگو با وکلای بازماندگان میکونوس

پیشینه
ترور میکونوس در 17 سپتامبر 1992 در رستورانی در برلین صورت گرفت. رهبران یکی از گروه های اپوزیسیون ایران (حزب دمکرات ایران) در جریان برگزاری جلسه ای در رستوران میکونوس در برلین مورد اصابت گلوله های سه مرد مسلح ماسک دار واقع شدند . چهار تن به نام های صادق شرفکندی، فتاح عبدی، همایون اردلان و نوری دهکردی به قتل رسیدند. پی گیری و رسیدگی حقوقی به این پرونده حدود 5 سال طول کشید و سرانجام دادگاه آلمان، کاظم دارابی، بنی هاشمی و دو تن از شرکای لبنانی اشان (یوسف امین و رایل ) را به جرم طراحی و اجرای ترور محکوم کرد. همچنین این دادگاه، 4 تن از مسئولان بلندپایه ایران را به جرم طراحی، مشارکت و همدستی در این ترور محکوم کرد. رای دادگاه برلین، علاوه بر به مجازات رساندن مجرمین، دارای اهمیت دیگری نیز بود. تا قبل از آن کلیه ترورهایی که به کشته شدن مخالفین دولت ایران در کشورهای بریتانیا، آلمان و قبرس منجر شده بود، بدون مجازات مانده بود. رای مستقل دستگاه قضائی آلمان از این نظر نیز حائز اهمیت بود.
امروز(2007) با گذشت 15 سال، یکی از عاملین این ترور، در آستانه آزادی از زندان است. در تابستان امسال خانواده "نوری دهکری" با انتشار یک بیانیه مطبوعاتی، ضمن اعتراض به حکم جدید دادگاه آلمان، تاسف و نگرانی خود را نسبت به آزادی دارابی اعلام کردند.

گفتگو با وکلای بازماندگان میکونوس
کاهش حکم حبس ابد کاظم دارابی و علل و انگیزه های این تصمیم، محور گفتگوهایی است که شهرزاد نیوز با وکلای خانواده های بازماندگان ترور میکونوس، در برلین صورت داده است.
"هانس یوخین ایریگ" وکیل خانواده "فتاح عبدی" یکی از کشته شدگان رستوران میکونوس است. در دفترش در برلین با خوشرویی و گرمی از ما استقبال می کند. او که در اولین قرار تلفنی، کمی با شک و تردید به پیشنهاد مصاحبه جواب داده بود، پس از مراجعه به سایت شهرزاد نیوز و اطمینان از عدم وابستگی به دولت ایران، در گفتگوی صمیمانه ای پیرامون حکم اخیر و آزادی کاظم دارابی از زندان آلمان و استرداد وی به ایران توضیحاتی داد.
چرا در حکم تروریستی که به حبس ابد محکوم شده، تخفیف داده شده است؟ "ایریگ" در پاسخ به این سوال می گوید: "شنیدن این خبر غیرمنتظره بود. چون بعید به نظر می رسید که دولت آلمان چنین تصمیمی بگیرد. در مورد تخفیف در حکم، گفتنی است که در آلمان حبس ابد حداکثر 23 سال زندان است و کلیه محکومینی که حبس ابد گرفته اند، بعداز 23 سال آزاد می شوند. البته مواردی نیز هست که با وجود گذشت 25 سال هنوز، زندانی در زندان است. به طور نمونه می توان به اعضای گروه بادرماینهوف اشاره کرد که با وجود این که 25 سال از حبس شان گذشته اما هنوز آزاد نشده اند."
"ایریگ" می افزاید: "در مورد زندانیان خارجی، بند دیگری از قانون هست که استرداد زندانی به کشور محل تولدش را بعد از اتمام دو سوم و یا نیمی از محکومیت، مجاز می شمرد. با این ترتیب اگر نمونه کاظم دارابی را در نظر بگیریم، حکم حبس ابد وی، حداکثر شامل 23 سال زندان می شود. اما در اینجا دولت آلمان از امکان دوم، یعنی تبصره قانونی در مورد خارجی ها استفاده کرده است و 23 سال را به دو سوم (15 سال) کاهش داده است."
وجود چنین بند قانونی در مورد زندانیان خارجی عمدتا به مجرمان جرائم جنائی مربوط می شود. استدلال دادگستری این است که دولت آلمان نمی تواند تا ابدالدهر هزینه زندانی را که روزانه 150 یورو است، پرداخت کند. از همین روست که به گفته "ایریگ" برای زندانیان خارجی، چنین آلترناتیوی در نظر گرفته شده است تا بقیه مدت محکومیت اشان را در کشور خود بگذرانند. ".
اما آیا ایران که همدستی چهار تن از مقامات بلندپایه اش (خامنه ای ولی فقیه، رفسنجانی رئیس جمهور وقت، فلاحیان وزیر اطلاعات وقت و ولایتی وزیر خارجه وقت ایران) توسط دادگاه میکونوس اثبات شده، پس از آزادی کاظم دارابی و استردادش به ایران، او را زندانی خواهد کرد؟ "ایریگ" می گوید: " شواهد امر خلاف این را نشان می دهد. چنین به نظر می آید که از او بیشتر به عنوان "قهرمان" استقبال شود تا این که به زندان منتقل گردد."
"ولفگانگ ویلاند" نماینده سبزها در پارلمان آلمان که وکیل خانواده "نوری دهکردی" نیز هست، در دفتر کارش در پارلمان، از این که یک رسانه ایرانی پی گیر این ماجرا شده اظهار خوشحالی می کند. آخرین ساعت اداری اش، قبل از سفری که پیش روی دارد، را با خوشروئی در اختیارمان قرار می دهد.
وی ماجرای آزادی کاظم دارابی را حرکتی سیاسی می داند. در توضیح، به تلاش های دولت ایران برای آزادی کاظم دارابی طی سال های گذشته اشاره می کند. "ایران در مقطعی خواهان معاوضه کاظم داربی با "هلموت هوفر" تاجر آلمانی که آن زمان در زندان ایران به سر می برد، بود. بعدتر، خواهان معاوضه کاظم دارابی با "دونالد کلین" آلمانی که در آب های ایران دستگیر شده بود، گشت."
هر دو وکیل با تاسف تاکید می کنند که در زمینه حقوقی امکانی برای پیشگیری از استرداد کاظم دارابی نیست. "ویلاند" روند تاکنونی دستگیری و محاکمه‌ی دارابی و عاملین این ترور را یک موفقیت بزرگ برای خانواده‌های کشته شدگان و اپوزیسیون ایرانی خارج از کشور می‌شمارد. زیرا تاکنون دارابی و رائل پانزده سال را در زندان گذرانده‌اند و آزادی آنان دراین مقطع زمانی در واقع شکستی کوچک در برابر موفقیت بزرگی است که نباید آن را از نظر دور داشت."
"ویلاند" در پاسخ به این سوال که چرا در آلمان احزاب سیاسی واکنشی به مساله آزادی یک تروریست نشان نمی دهند، می گوید: "این که کاظم دارابی چند سالی را در زندان گذرانده، برای این احزاب کافی است. متاسفانه بار و عواقب سیاسی این امر برای احزاب سیاسی آلمان چندان مهم نیست. حتی این که وی در ایران ادامه محکومیت اش را بگذراند یا نه، برای احزاب و دولت آلمان بی اهمیت است. آنها می گویند همین که دیگر هزینه روزانه نگهداری وی را ندهیم، کافی است. همین که در خاک آلمان نباشد و ممنوع الورود گردد، کافی است." "ویلاند" همچنین با اشاره به انگیزه سیاسی دولت آلمان در مورد اتخاذ چنین تصمیمی گفت: " شاید با آزادی دارابی، آلمان از تهدیدهای ایران نیز راحت شود، تا دیگر به هر بهانه‌ای آلمانی‌ها در ایران دستگیر نشوند. متأسفانه باید این کُنش را به عنوان کُرنشی از سوی دولت آلمان در برابر دولت ایران قلمداد کرد".
دارابی پس از استرداد به ایران، به آلمان ممنوع الورود خواهد بود. به نظر "ویلاند" از آنجا که هنوز در کشورهای مشترک اروپا چنان همکاری گسترده‌ای وجود ندارد، لذا دارابی می تواند به سایر کشورهای اروپائی رفت و آمد کند. تنها در صورت ورود به آلمان، دستگیر خواهد شد. این مساله از این جهت حائز اهمیت است، که صدور رای دادگاه برلین، موجب قطع 7 ماهه روابط دیپلماتیک کشورهای اروپائی با ایران شد. این که جامعه اروپا در مقابل استرداد کاظم دارابی چه موضعی خواهد گرفت، تا کنون ناروشن مانده است.
دولت آلمان پس از انتشار خبر استرداد کاظم دارابی، سازش با دولت ایران را انکار کرده است. این در حالی است که از سال گذشته تاکنون در ایران اقدامات متعدد اما بی سر و صدائی در این زمینه در جریان است. رفسنجانی رئیس جمهور وقت ایران و حسن موسویان سفیر وقت ایران در آلمان، دو تن از افرادی که مستقیم و غیر مستقیم در این پرونده نقش به سزائی داشته اند، به تکاپو افتاده اند. اخیرا کتابی تحت عنوان "بحران میکونوس و خاطرات ناگفته موسویان" منتشر شده است که مقدمه آن توسط هاشمی رفسنجانی نوشته شده است. وی در این بخش، ماجرای میکونوس را توطئه اسرائیل و آمریکا برای مخدوش کردن روابط ایران و آلمان معرفی کرده است. ناشر این کتاب، مرکز مطالعات استراتژیک جمهوری اسلامی است که در زمینه سیاست های خارجی ایران تحقیق و سیاست گذاری می کند.
میکونوس، تنها صحنه ای نبود که کاظم دارابی در آن به فعالیت علیه مخالفین جمهوری اسلامی دست زد. وی ده سال پیش از آن، در سال 1982 نیز به ضرب و شتم دانش جویان ایرانی اپوزیسیون در خوابگاه دانشجوئی در ماینز آلمان پرداخت که به همین جهت 7 ماه زندانی شد. دولت آلمان در آن زمان قصد اخراج وی را داشت، اما این امر با وساطت سفارت ایران در آلمان منتفی شد، مشروط به آن که وی تنها به عنوان دانشجو در آلمان باشد. دارابی در آلمان ماند تا آن که ده سال بعد در رستوران میکونوس ظاهر شد. "ایریگ" می گوید: "آن زمان، دولت آلمان قصد داشت، وی را تحت نظر داشته باشد، اما چون کاظم دارابی به برلین نقل مکان کرده بود، و دولت آلمان با کمبود مترجم فارسی زبان در این شهر مواجه بوده، نتوانست اقدامات وی را زیر نظر بگیرد."
"ویلاند" امیدوار است طرح این پرونده در سایر کشورهای اروپائی موجب اقداماتی برای جلوگیری از استرداد کاظم دارابی شود. او راه حل حقوقی برای ممانعت از اجرای این حکم را منتفی می داند. اما معتقد است تنها راه حل جلوگیری از آزادی این تروریست، یک راه حل سیاسی خواهد بود. وی در مورد نقش اپوزیسیون ایران می گوید: " اقدامات و اعتراضات اپوزیسیون ایران می تواند تاثیرگذار باشد. بویژه که می‌توان این واقعه را پس از پانزده سال از وقوع آن و ده سال پس از اجرای حکم دوباره در اذهان زنده کرد و علیه این اقدام دولت آلمان تبلیغ نمود. البته دولت آلمان معمولا در این گونه موارد، یکی دو روز دیرتر یا زودتر از تاریخ اعلام شده زندانی را خارج می کند تا از هر گونه پیشامد احتمالی جلوگیری نماید."


منبع: شهرزاد نیوز
مینا سعدادی و نوشین شاهرخی