موضوع این نوشتار ویژگی ها و پیامدهای احتمالی یک پدیده در جوامع استبداد زده می باشد که تا کنون یا توجهی به آن نشده و یا همواره با نگاهی منفی به آن نگریسته شده است. موضوع کودتای دموکراتیک تا کنون در محافل آکادمیک میان پژوهشگران و محققین علوم سیاسی و اجتماعی همواره تحت یک چارچوب ثابت و بصورت اقدامی ضد دموکراتیک علیه منافع مردم و حتی مخالف با حقوق بشر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و وقوع آنرا در هر جامعه ای بویژه جوامعی که به نحوی از انحاء در حال گذار به دمکراسی می باشند زیان آور می دانند. 

کشورهای دمکراتیک در سالهای اخیر از رفراندوم بمثابۀ ابزاری در مورد تصمیم گیری های کلان  و مسائل مهم سیاسی بهره برداری کرده اند. پشتیبانان برگزاری رفراندوم بر این باورند که در روند تصمیم گیری های سیاسی بهره برداری از این ابزار در جهت توسعه و گسترش اصول دمکراتیک ضروری میباشد. رفراندوم از این منظر بعنوان سوپاپ و دریچه اطمینان برای کنترل میزان فشار تودۀ مردم عمل میکند. به سخنی دیگر برگزاری رفراندوم در واقع آخرین گزینه برای به کرسی نشاندن نظریه و یا نوع سیاستی است که در روند عادی امکان اِعمال آن وجود ندارد.

بر کسی پوشیده نیست که در سال 17-2016 عوام باوری (Populism) که از طرفی از سوی رهبران و احزاب سیاسی در کشورهای دمکراتیک (آمریکای شمالی و اروپا) در پوشش ملت باوری (Nationalism) نمایان شده است و از طرف دیگر رژیم های سلطه طلب تمامیت خواه که از سوی غرب (آمریکا و اروپا ) و شرق (روسیه) حمایت میشوند، توانستند در صحنه سیاسی داخلی و بین المللی، مواضع خود را مستحکم کنند.

پژوهشگران علوم سیاسی، رژیم های دیکتاتوری را بر اساس استبداد و خودکامگی یک خانواده (دیکتاتوری سلطنتی)، استبداد و خودکامگی یک حزب واحد سیاسی (دیکتاتوری حزبی)، استبداد و خودکامگی یک نهاد نظامی (دیکتاتوری نظامی) و استبداد و خودکامگی یک فرد با قدرت متمرکز (دیکتاتوری فردی) رده بندی کرده اند.

پیش از اینکه به دو موضوع جداگانه "مراجعه مستقیم به آرای عمومی" (Referendum) و همه پرسی (Plebiscites) بمثابه ابزارِ عوام باوری (Populism) و استراتژیِ نخبگان سیاسی و رهبرانِ خودکامه در سه نوع سیستم دمکراتیک و  آزاد (free)، نیمه دمکراتیک (partly free) و غیر دمکراتیک و استبدادی (not free)، بپردازیم، پیش درآمدی در جهت درک عمیقتر موضوع ارائه میگردد.

آیا خصلت نافرمانی مدنی و اعتراضات گستردۀ مردم علیه نظام های سیاسی ضد نهادی است؟ آیا رفتار و عملکرد آنان سیاست ستیزی میباشد؟ آیا مردم معترض تا کنون در نافرمانی مدنی خود موفق شده اند به مطالبات سیاسی- اجتماعی خود دست یابند؟ و سرانجام آیا نافرمانی مدنی و اعتراض تودۀ مردم جهت تغییرات بنیادین، شیوه ای بهتر و موثرتر از انقلاب و یا اصلاحات است؟ 

ایران در استمرار استبداد و مبارزه برای دستیابی به آزادی، عدالت اجتماعی و دمکراسی تاریخ پر فراز و نشیبی را از سر گذرانده و در این راه هزینه های بسیار سنگین و خونباری پراخت کرده است. حاصل تجربه ملت ایران در جهت دستیابی به یک مجلس آزاد در طی 90 سال مبارزه را بعد از انقراض سلسله قاجاریه، میتوان در چهار دوره به شرح زیر خلاصه کرد.

باید به این سخن که گفته میشود با پیشرفت و سرعت سرسام آور وسائل ارتباطات جمعی بازگشت رژیم های تمامیت خواه و مستبد به اریکۀ قدرت محال است، با شک و تردید نگریست. زیرا ....

محققین و پژوهشگران علوم سیاسی و اجتماعی پیرامون این پرسش که چرا دمکراسی در حال پس رفت و منحرف شدن از مسیر خود است، دقت کافی مبذول داشته، اما در مورد چگونکی انحراف، گرایش به فساد، عدول از خواسته های مردم و سرانجام بی نتیجه ماندن اصل و مبانی دمکراسی کمتر توجه نموده اند. 

..... دولتمردان این رژیم از ابتدای تاسیس نظام جمهوری اسلامی تلاش میکردند از طرفی با محدود ساختن رسانه های گروهی داخل کشور و از طرف دیگر با ابزار تبلیغاتی و رسانه ای در سطح بین المللی تعاریف و تفاسیر جدید و تازه ای از مبانی و معیارهای حقوق بشر و دمکراسی ارائه دهند. این گونه اقدامات جاه طلبانه و جزم اندیشانه (دگماتیسم) بعد از چندین دهه که از رویداد انقلاب میگذرد هنوز در این کشور ادامه دارد. ...

پنج نوع خشونت مانند خشونت بدنی(Physical Violence)، خشونت جنسی (Sexual Violence)، خشونت روانی (Psychological Violence)، خشونت اقتصادی (Economic Violence)، و خشونت نمادین (Symbolic Violence) با توجه به اشکال متفاوتی که دارند، در یک "زمینه" هدف مشترک و یکسانی را دنبال میکنند و آن هدف بطور کلی حفظ سُلطه و کنترل بر زنان، و نیز ممانعت و یا ایجاد محدودیت برای زنان فعالان در عرصه سیاسی، اجتماعی است.

بیش از 30 سال است که نظارت بی طرفانۀ بین المللی و داخلی سازمانها و نهاد های مردمی جهت چگونگی روند برگزاری انتخابات عمومی در جغرافیای سیاسی بیش از 100 کشور جهان گسترش یافته است و توانسته بر سرنوشت میلیون ها نفر تاثیر بگذارد.